Navigatie overslaan

+31 (0)50 52 78 218
contact@wearelaos.nl

Bouwstenen en sporen voor CO₂-opslag in veelzijdig Fries landschap

Bossenstrategie Fryslân

2020

Nederland heeft dringende klimaatkwesties op te lossen. Omdat ruimtelijke kwaliteit in het geding is, roepen overheden vaak de hulp van landschapsontwerpers in. Zo vroeg de provincie Fryslân LAOS om bouwstenen aan te reiken voor de opslag van CO₂ in bomen, bos en natuur, en een Friese bomen- en bossenstrategie op te stellen.

Typologie
  • Ontwerpend onderzoek
  • Ontwikkelstrategieën
  • Beleidsplannen
Thema
  • Biodiversiteit
  • Klimaat
Service
  • Ontwerpend onderzoek

CO2-vastlegging

De provincie Fryslân wil door middel van bomen, bos en natte natuur bijdragen aan de Europese en landelijke opgave voor CO2-vastlegging. Doel is om de effecten van klimaatverandering te beperken en tegelijkertijd de biodiversiteit en de ruimtelijke kwaliteit te versterken. In lijn met de landelijke Bossenstrategie heeft de provincie de ambitie om tot en met 2030 minimaal de hoeveelheid CO2vast te leggen, die we met een uitbreiding van 10% van ons bosareaal zouden vastleggen, en bos en landschapselementen te revitaliseren.

Gespecialiseerde samenwerking

Voor de Friese bomen- en bossenstrategie riep LAOS versterking in van twee partners uit haar netwerk: Stichting Probos en Debets bv. Zij zijn gespecialiseerd in klimaatslim bos- en natuurbeheer en bosuitbreiding, en kunnen rekenen aan energie en CO₂-balansen, kosten en baten. Het team werkte in meerdere werksessies samen met stakeholders uit het natuur- en landschapsbeheer, Rijk, provincies, gemeenten en bewonersinitiatieven op het gebied van bosaanleg- en beheer.

Eerste verkenning

De Friese bomen- en bossenstrategie kwam in twee fasen tot stand. Eerst werd verkend wat het aandeel van de provincie Fryslân in de landelijke Bossenstrategie zou kunnen zijn, maar ook welke kansen tot behoud, versterking en/of vernieuwing van landschappelijke kernkwaliteiten er zijn. Daarnaast keek het team naar ruimtelijke en functionele samenhang met klimaatadaptatie, veenoxidatie, biodiversiteit, kringlooplandbouw, energietransitie, leefbaarheid en meerwaarde voor de mienskip (gemeenschap). Grote uitdaging voor Fryslân is dat er relatief weinig bosareaal voorhanden is om uit te breiden en dat weidsheid een kernkwaliteit van het Friese landschap is.

Achttien bouwstenen

De verkenning leverde achttien bouwstenen op voor vastlegging van CO₂, verdeeld over drie categorieën: ruimtelijk (o.a. aanleg houtwallen, kwelderuitbreiding, nieuw bos), beheersmatig (o.a. revitalisering landschapselementen, klimaatslim ketenbeheer) en beleids- en procesmatig (o.a. inzetten mienskip, financiering, integrale gebiedsprocessen). Bij elke bouwsteen is aangegeven welke categorieën stakeholders aan zet zijn en met welke andere bouwstenen ze te verbinden zijn. Ook zijn voor alle deelgebieden c.q. landschapstypen (Wadden, meren, veen en bossen) op kansenkaarten zichtbaar gemaakt met welke ingrediënten de grootste winst te behalen valt in termen van CO₂-opslag, ruimtelijke kwaliteit en koppeling met andere doelen. In werksessies met de stakeholders werd een handzame toolbox ontwikkeld die inspireert, die voor de hand liggende én minder conventionele opties zichtbaar maakt en die zich goed laat inzetten in integrale gebiedsprocessen.

Zes sporen

In de tweede fase – de totstandkoming van de uiteindelijke Friese bomen- en bossenstrategie – werden in aanvulling op de toolbox zes sporen (ontwikkellijnen) uitgezet in lijn met de landelijke strategie. Deze sporen betreffen bosuitbreiding binnen het NNN, bosuitbreiding buiten het NNN, revitalisering van bestaand bos (binnen en buiten het NNN), uitbreiding en revitalisering van landschapselementen, agroforestry en voedselbos en uitbreiding van natte natuur. De strategie is per spoor verder uitgewerkt. Op elk spoor is een eigen samenspel van de drie categorieën bouwstenen van toepassing is. Daarnaast wordt aangegeven welke bijdrage het spoor aan biodiversiteit en landschap kan bieden.

Van onderaf

Doordat de toolbox en de Friese bomen- en bossenstrategie samen met de stakeholders zijn gemaakt, herkennen zij zich in de bouwstenen, randvoorwaarden, aanbevelingen en strategie. Ervaring leert dat je met zelf ontwikkeld materiaal sneller en gemotiveerder aan de slag gaat dan met van bovenaf opgelegde procedures en instrumenten. Door voor deze aanpak te kiezen, heeft de provincie Fryslân het fundament gelegd voor een brede samenwerking die nodig is om transities succesvol te laten verlopen.

terug naar projectoverzicht
Periode 2020
Locatie Friesland
Partners Stichting Probos, Debets bv, Touché concept en copy
Opdrachtgever Provincie Fryslân

Bekijk ook

Deze website maakt gebruik van cookies voor een optimale gebruikersbeleving. Lees onze cookieverklaring