Navigatie overslaan

Een 'nieuw thuis' om te wonen, te werken, te leven en talenten, passies en nieuwe initiatieven volop te ontplooien

Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten

2016

Het concept ‘Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten’ is een plan voor een ‘nieuw thuis’ voor vluchtelingen en statushouders, maar ook voor starters, studenten, alleenwonenden, zzp’ers en ouderen. Het werd ontwikkeld in het kader van de huisvestingsprijsvraag ‘A Home away from Home’.

Typologie
  • Ontwerpend onderzoek
  • Ontwikkelstrategieën
Thema
  • Gezondheid
  • Energie
Service
  • Ontwerpend onderzoek

Van de nood een deugd maken

De vluchtelingencrisis is een complex sociaal-cultureel en logistiek vraagstuk. Het vraagt sensitiviteit voor het sociaal adaptatievermogen van asielzoekers en de lokale bevolking, en de bereidheid om ruimte te bieden, nieuwe verbindingen te leggen en samen te werken. Een cross-over team van ontwerpers (waaronder LAOS), ontwikkelaars, bouwers, financiers en een erfgoedorganisatie maakte van de nood een deugd door de crisisopvang te koppelen aan de verweven actuele vraagstukken in het landelijk gebied van Oost-Groningen; krimp, leegstand, gebrek aan goedkope huisvesting, herbestemming van erfgoed en vitale sociale verbanden.

Nieuw thuis

Het breed inzetbare concept ‘Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten’ biedt een mens-, plek- en toekomstgericht perspectief voor het maken van een ‘nieuw thuis’ voor vluchtelingen en statushouders, maar ook voor starters, studenten, alleenwonenden, zzp’ers en ouderen. Plekken waar ze kunnen wonen, werken, leven en hun talenten, passies en nieuwe initiatieven volop kunnen ontplooien. Tijdelijkheid, pionieren en duurzame innovaties zijn aanjagers voor sociale, maatschappelijke en ruimtelijke kwaliteit in meervoud en stimuleren een blauwe/DIY economie waarin bewoners (oude en nieuwe buren), lokale overheden, ondernemers, investeerders, onderwijsinstellingen, organisaties en particuliere grond- en vastgoedeigenaren kunnen participeren.

De start

Gezien de wortels en het netwerk van het ontwerpteam, en het grote belang van lokaal draagvlak startte het team in Bellingwolde in Oost-Groningen. Er waren meerdere concrete aanleidingen om juist hier als eerste aan de slag te gaan. Het dorp had een middelgroot AZC, een traditie van zelfvoorziening, er stond veel (monumentaal) agrarisch erfgoed leeg en het voorzieningenniveau en de leefbaarheid stond onder druk.

Prototypes

Mentaal en fysiek was er ruimte en lagen er kansen om innovatieve win-winoplossingen voor de lokale samenleving te creëren. Gezien het collectieve belang van behoud van de monumentale boerderijen en van een vitale samenleving was er een rijke voedingsbodem voor een slagvaardige participatieve aanpak met een grote mate van betrokkenheid en een reëel businessmodel. Op basis van vooronderzoek, veldwerk en lokale contacten werden twee naast elkaar gelegen erven aan de Hoofdweg in de dorpskern van Bellingwolde geselecteerd om de eerste prototypes te gaan realiseren. Beide erven waren te koop. In het plan worden de erven en bebouwing stapsgewijs getransformeerd tot een nieuwe functionele eenheid met een breed palet aan gebruiksmogelijkheden en een hoge mate van zelfwerkzaamheid en zelfvoorziening. Het ruimtelijk beeld van twee werkende boerenerven wordt nieuw leven ingeblazen.

Het vervolg

Na de eerste twee erven in Bellingwolde worden er in coproductie vervolgens een reeks van in ongebruik zijnde erven en (monumentale) boerderijen getransformeerd en opgewaardeerd. Op organische wijze ontstaat een functioneel en sociaal netwerk van nieuwe wooneenheden, lokale initiatieven en collectieve functies, met nieuwe mogelijkheden voor coöperatief ondernemerschap; een broedkamer van de kringloop-, levensloop- en deeleconomie. De woon-, werk-, leer-, integreer- en verdienmogelijkheden worden met de tijd diverser en de vitaliteit en veerkracht van de multiculturele leefgemeenschap groter. De nieuwe erven, met nieuwe buren en nieuwe oogsten, liggen op fietsafstand van elkaar. Door middel van openbaar vervoer, de bus stopt voor de deur van de startlocatie, zijn de regionale culturele voorzieningen snel en goed te bereiken.

A Home away from Home

‘Nieuwe buren, nieuwe erven, nieuwe oogsten’ was één van de zes prijswinnaars van de door het COA en de Rijksbouwmeester in januari 2016 uitgeschreven huisvestingsprijsvraag ‘A Home away from Home’. Van de zes winnende ontwerpen zijn prototypes ontwikkeld die vervolgens tijdens de Dutch Design Week in oktober 2016 tentoon gesteld zijn.

Ik geloof sterk in de overtuigingskracht van goede voorbeelden die je kunt ervaren. Door de realisatie van prototypes kunnen we de implementatie van nieuwe ideeën in de praktijk versnellen.

Carolien Schippers, manager huisvesting COA
terug naar projectoverzicht
Periode 2016
Locatie Oost-Groningen
Partners Haiko Meijer, Allart Vogelzang en Seline Wijker (Onix NL architecten), Jos Roewen (Friso Bouwgroep), Dennis Moet (GIDZ), Marco Glastra en Hugo Dokter (Stichting Het Groninger Landschap), Robert Kuiper (RIZOEM), Peter de Kan
Opdrachtgever Rijksbouwmeester
Prijsvraag 'A Home away from Home’

Bekijk ook

Deze website maakt gebruik van cookies voor een optimale gebruikersbeleving. Lees onze cookieverklaring